Το ποδοσφαιρο οπως το ξερουμε ή οπως το ξερει ο καθενας μας, σχεδον παντα αλλάζει. Απο τους μπαρμπαδες που μας λεγαν οτι ‘παλια παιζαν για την φανελα’, αντε και για κανεναν τενεκε λαδι και μια θεση στο Δημο (θα προσθεταμε εμεις), στη νεοτερη γενια που θυμαται τον τερματοφυλακα να μπορει να πιανει την μπαλα απο γυρισμα του αμυντικου (και μετα να την ξαναπεταει στον αμυντικο και μετα αυτος να την ξαναδινει στον τερματοφυλακα, να κανει 5 βηματα μπροστα, να γυρναει πισω να ξαναπαρει την μπαλα απο τον τερμα μεχρι να ερθει ο επιθετικος για να την ξαναγυρισει και να εχουμε ετσι 5-6 λεπτα ποιοτικου ποδοσφαιρου) ή οπως τωρα με το VAR και τους παικτες σουπερσταρς με ακουστικα στα αυτια, ποζες στα ινσταγραμ και ταττου μανικια λες και μικροι ηταν σε χαρντκορ μπαντες και βγαζαν 7ιντσα σε ανεξαρτητες εταιριες. Ναι γενικα αλλαζουν τα πραγματα.
(σημ: προφανως και δεν εχω κανεναν καϊλέ εαν εχουν ταττου οι ποδοσφαιριστες και εαν ακουν μουσικη οταν πανε στο γηπεδο αν και πιστευω οτι η μουσικη που θα ακουνε, μαλλον, θα ειναι για τα αναθεμα αλλά τελος παντων).
Ενα αλλο κομματι που εχει αλλάξει γενικα, ειναι η ‘ημερομηνια ληξης’ των προπονητων. Και εαν σε ορισμενα μερη του κοσμου οπως πχ η Ελλαδα, οι προπονητες αλλαζαν σχετικα πιο γρηγορα απο οτι ας πουμε στις βορειες χωρες, το τρεντ πλεον ειναι εαν κατι δεν παει καλα να αλλαχτει ο προπονητης. Αν και δεν μου πεφτει λογος τι κανουν οι ομαδες, αρχιζω να συμπονω την συμπαθη ταξη των προπονητων (εκτος και εαν σου φορτωνουν τον Μουρινιο παραδειγματος χαριν αλλά αυτο ειναι μια άλλη κουβεντα). Θυμαμαι βεβαια ενα στατιστικο οταν ο Χαρυ Ρεντναπ ηταν προπονητης της Γουεστ Χαμ, την δεκαετια του 90 δηλαδη ο οποιος ηταν μονο ο εβδομος προπονητης της ομαδας απο τον πολεμο και μετα. Η Καβαλα πχ μπορει να ειχε παραπανω μονο στην δεκαετια του ’90 απο οσους ειχαν οι αλλοι απο το ’45 και μετα. Φυσικα δεν μπορουμε να συγκρινουμε τις δυο ομαδες οταν η μια εχει παιξει καταπληκτικη μπαλα κατα διαστηματα, εχει παρει τα ευσημα ολου του ποδοσφαρικου κοσμου, εχει αναδειξει παικτες ευρωπαϊκης κλασης, εχει χειροκροτηθει στα περισσοτερα γηπεδα που εχει παιξει, με τον ΠΑΟ Ρουφ του Λονδινου.
Αλλά ας μην χαλαμε τις καρδιες μας, για άλλα πραγματα ηρθαμε να συζητησουμε σημερα. Η προπονητικη ζωη η οποια γινεται λαστιχο αναλογα των επιδοσεων της καθε ομαδας, μπορει ως ενα βαθμο να δικαιολογηθει απο την κατηγορια στην οποια βρισκεται. Οσο ψηλοτερα, τοσο πιο επικινδυνα τα πραγματα. Οσα περισσοτερα πραγματα διακυβεύονται, τοσο πιο ευκολα βρισκεσαι με το ενα ποδι στον ΟΑΕΔ. Αν εισαι στην Α’ ή στην Β’ Εθνικη ή οπως λεγονται και δεν παει καλα η ομαδα, θεωρητικα, θα εισαι πρωτος ο οποιος θα παρει ολη την ευθυνη. Ελα μου ντες ομως που δεν βρισκομαστε σε βιβλια φυσικης παροτι το ποδοσφαιρο οπως και η φυσικη μπορουν να βαυκαλιζονται κοινες καταγωγες στον ορισμο και στην πραξη τους (κλεβω απο τη βικιπαιδεια ->) “…ασχολείται με τη μελέτη της ύλης, της κίνησής της μέσα στον χώρο και στον χρόνο, μαζί με τις σχετικές ποσότητες, όπως η ενέργεια και η δύναμη”.
Διοτι εαν ημασταν συμφωνα με τα δικα μου γραφομενα (οχι της βικιπαιδειας) κοματι της φυσικης και των νομων της, θα επρεπε πχ οι προπονητες στην Γ’ ΕΠΣΜ που βρισκεται στην αλλη ακρη του ποδοσφαρικου τοξου, να ειχαν την σιγουρια που ειχε ο Ρεντναπ το ’90 στον ΠΑΟ Ρουφ, σορυ στην Γουεστ Χαμ. Το τρεντ ομως χωρις να γνωριζει διακρισεις και με καθετες διαδικασιες, εχει φτασει να ξεριζωνει τις αδουλωτες ψυχες του ερασιτεχνικου ποδοσφαιρου. Αυτου του κομματιου που εχει δωσει εναν Γιαννη Καλλιτζακη, εναν Θοδωρο Παχατουριδη, εναν Βαγγελη Κουτσουρε, εναν Φωτη Ουτσικα για να αναφερουμε μερικους, στις μελλοντικες γενεες ως προσαναμα στις φιλοδοξιες και στα ονειρα της. Μια πραξη ανεντιμη και ηθικα καταπτυστη. Ενα τρεντ που καμια θεση δεν εχει στην καρδια του ποδοσφαιρου, το οποιο με τις πραξεις του σβηνει σιγα-σιγα και τα τελευταια κομματακια της ιστοριας του συγχρονου φουτμπολ.
Αλλά ειναι οντως ολα doom and gloom αγαπητε φολοουερ ή υπαρχει μια σχισμη ελπιδας μεσα στο δυστοπικο ποδοσφαιρικο τοπιο των συνδρομητικων καναλιων, του τσαμπιονς ληγκ, των ρωσων εμιγκρεδων ολιγαρχων, των αιματοβαμενων πετροδολαριων, της βορειοαμερικανικης εισβολης και της ΕΠΣΜ που μας βαζει να παιζουμε 11 η ωρα το πρωι στην Λακκιά?
When the people were shorter and lived near the water
Αν και δεν θελω να παω τοσο πισω στην ιστορια, οσο λεει και ο υποτιτλος, ουτως ή αλλως το πιο πανω ειναι κλεμενο (οπως και τα περισσοτερα) απο το ονομα μιας Νεοϋρκεζικης μπαντας του 80/90, η οποια ηταν στην υπεροχη Shimmy Disc (σημ2: ‘τα περισσοτερα’ δεν ειναι κλεμενα απο την νεοϋρκεζικη μπαντα, μονο ο τιτλος ειναι. Τα άλλα τα κλεβουμε γενικα απο παντου, ανευ διακρισεων), αλλά θα φτασω στα μεσα του 1800, οταν δηλαδη ειχαμε τους πρωτους ποδοσφαρικους αγωνες και την δημιουργια των πρωτων συλλογων.
Αρκετοι απο τους πρωτους συλλογους που δημιουργηθηκαν στην Αγγλια, οπως εχουμε αναφερει (αρκετα) παλαιοτερα εδω περα, φυσικα μπορει και να το ξερετε δεν ειναι ιδιαιτερα δα κανενα μυστικο, ξεπηδησαν μεσα απο τους ηδη υπαρχοντες συλλογους Κρικετ. Το κρικετ και το ποδοσφαρο οπως (παλι ειχαμε αναφερει εδω περα και μαλλον πιο δυσκολα θα το γνωριζεται εαν δεν μας διαβαζατε τοτε, αφου δεν ειναι κοινη γνωση στην ημετερα το κρικετακι), ειχαν μια σχεση χειμωνα-καλοκαιρι με παικτες να εναλλασουν αθλημα παιζοντας τοσο ποδοσφαιρο το χειμωνα, οσο κρικετ το καλοκαιρι. Και δεν μιλαμε για επιπεδο β επσμ αλλά για ανθρωπους που αγωνιζοταν σε μεγαλες ομαδες και στην Α Κατηγορια στο ποδοσφαιρο (στο κρικετ ουτως ή αλλως μια κατηγορια ειχε).
Κατα ενα περιεργο τροπο το ποδοσφαιρο με το κρικετ ειχαν αυτη την σχεση παροτι το γεγονος οτι το ραγκμπυ και το ποδοσφαιρο προηρθαν απο την ιδια μητρα και χωριστηκαν στη γεννα λογω μιας διαφωνιας εαν μπορει ο αντιπαλος να κλωτσά τον εχοντα τη σφαιρα (μπαλα) στο καλάμι. Επειδη δεν ειμαι φαν του ραγκμπιου, μπορειτε να βρειτε μονοι σας πληροφοριες για την ιστορια αυτων των δυο. Οπως και να εχει το ραγκμπυ συνεχισε την δικια του πορεια οπως συνεχισαν και τα άλλα δυο αθληματα. Ενα ομως χαρακτηριστικο του Κρικετ ή μαλλον του τροπου με τον οποιο οριοθετηθηκε η σχεση του συλλογου, των προυχόντων δηλαδη με την ομαδα, μεταφερθηκε αυτουσιο και στο ποδοσφαιρο για τα πρωτα χρονια της ζωης του.
Στους συλλογους κρικετ, οι οποιοι και αγωνιζοταν αρκετα χρονια νωριτερα απο αυτους του ποδοσφαιρου, ο καταρτισμος της ομαδας η ο οποια θα αγωνιζοταν στους αγωνες γινοταν παντοτε απο το εκαστοτε Συμβουλιο του συλλογου. Οπως και στο ποδοσφαιρο οι παικτες στο κρικετ ηταν και ειναι 11. Επισης η σημασια του αρχηγου στο κρικετ εχει ιδιαιτερη σημασια διοτι ειναι αυτος που κατευθυνει τον τροπο που παιζει η ομαδα στις 5 ημερες του αγωνα. Αφηνουμε κατα μερος το συγκεκριμενο διοτι δεν μας ενδιαφερει. Το συμβουλιο ή Committee οπως λεγοταν τοτε ή Boards of Directors οπως λεγεται τωρα ηταν αυτο που εδινε το χαρτακι με το ποιοι θα παιξουν. Ο ρολος του προπονητη δεν υπηρχε. Οπως δεν υπαρχει μεχρι και σημερα. Υπαρχει βεβαια ενας κοουτς ο οποιος προπονει την ομαδα, ολους τους παικτες δηλαδη που εχει ενα κλαμπ και πριν το αγωνα, κατεβαινουν οι 11 να παιξουν οπως τους το σφυριζουν οι απο πανω. Και εαν το προσπερασατε ετσι γρηγορα, το ξανα αναφερω. Ακριβως ετσι συμβαινει και τωρα στο κρικετ. Παει να παιξει η Αγγλια στην Αυστραλια ας πουμε και αποφασιζει το Συμβουλιο (τρειων ανθρωπων) ποιοι θα ειναι οι ενδεκα. Οι οποιοι και δεν αλλαζουν οσο διαρκει ο αγωνας κατι που ισχυει και στο ποδοσφαιρο μεχρι τα μεσα του 1960 περιπου.
Μεσα λοιπον απο το συγκεκριμενο μοντελο οργανωσης των πραγματων στο κρικετ, ξεκινησε και το ποδοσφαιρο να οριζει τις ενδεκαδες του μεσω των committees. Ισως με λιγοτερο ζηλο, αφου αρκετοι συλλογοι θα μεταφερουν στον γραμματεα του Συμβουλιου τα καθηκοντα τοσο των μεταγραφων οσο και των καθηκοντων του μανατζερ/προπονητη. Υπαρχουν βεβαια καποιοι συλλογοι, κυριως part-timers οι οποιοι και συνεχιζαν να οριζουν με τον ιδιο τροπο τις ενδεκαδες τους μεχρι και τις πρωτες δεκαετιες του 1900/μεσοπολεμο. Οπως και να εχει σιγα σιγα οι ομαδες αρχιζαν να προσλαμβανουν προπονητες αφηνοντας το απαρχαιομενο μοντελο των Συμβουλιων (η εθνικη Αγγλιας πχ μόνο απο την εποχη του Alf Ramsey, το 1962 και μετα θα αφησει την τυχη της 11αδας στον Ραμσευ ως προπονητη παροτι υπηρχε και ο Winterbottom πριν απο αυτον, ο οποιος ομως ειχε ρολο κοουτς και το FA “International Selection Committee” ηταν αυτο που εκανε τη βαρια δουλεια της επιλογης).
Απο το πολυ football manager…σε πρωτοποριακες ιδεες
Κατα την διαρκεια των φοιτητικων μου χρονων στο Βουκουρεστι, καποια στιγμη ετυχε να βλεπουμε ενα παιχνιδι στην τηλεοραση στο οποιο επαιζε η ΑΕΚ με καποια ρωσικη ομαδα, για καποιο αγωνα Ουεφα, Κυπελλουχων κατι τετοιο. Καπου προς τα τελη του ’90. Ο φιλος μου ο Γιαννης, ο οποιος ηταν ΑΕΚ, φαινοταν σχετικα χαλαρος πριν τον αγωνα και ειχε δηλωσει οτι ‘δεν ανησυχω για το ματς’. Στις απορριες πως και ηταν τοσο σιγουρος, απαντησε οτι ‘με 30.000 προπονητες εκει μεσα’ (δειχνοντας εκεινη την ωρα η τηλεοραση τις κερκιδες) ‘δεν φοβαμαι τιποτα’. Τελικα η ΑΕΚ αν δεν κανω λαθος δεν κερδισε ή και εαν κερδισε δεν περασε στον επομενο γυρο. Οπως και να εχει αλλού ηταν το νοημα της παραγραφου.
Λιγο καιρο αργοτερα, ο ιδιος Γιαννης, ο οποιος ηταν και ο πιο IT φιλος μας, που ειχε κομπιουτερ (ουαου) και ιντερνετς (double ουαου) ειχε προτεινει το εξης. Αν και δεν ηταν τοσο χωμενος στο football manager οσο καποιοι αλλοι, δεν ομιλω με κρυμμενα μηνυματα, εκεινη την εποχη σηκωνα ψηλα την σημαια του militant λουδισμου, οποτε επαιζα fm σποραδικα, σε ξενα σπιτια μεχρι να με πεταξουν εξω ή μεχρι να πρεπει να παω σπιτι να παρω ενα τηλεφωνο στην ελλαδα να πω οτι ζω, ολα καλα και η μεταγραφη του Ken Charlery παει μια χαρά.
Μεσα σε αυτο το κλιμα λοιπον ο Γιαννης προτεινε οτι πρεπει να κανουμε ενα κλαμπ στο οποιο θα το λειτουργουμε οπως στο fm. Θα αποφασιζουμε πριν το παιχνιδι ποιοι θα παιξουν, ολα τα μελη θα ειναι συνδεδεμενα online με το γηπεδο (βεβαια τοτε ημασταν στο ’98 ή ’99 που οχι ονλαιν δεν μπορουσες να δεις ματς αλλά το να εισαι στο ιντερνετ εαν η μανα σου επρεπε να παρει ενα τηλεφωνο αλλά τελος παντων), θα βλεπουν το παιχνιδι και θα συναποφασιζαμε εαν θα αλλαζαμε το συστημα ή εαν χρειαζοταν αλλαγη και ποια θα ηταν αυτη και ποιος θα εβγαινε κτλ κτλ. Και ολα αυτα ονλαιν με ψηφους και τα σχετικα. Αν δηλαδη προλαβαιναμε πριν φτασει το 90λεπτο. Δυστυχως η ιδεα δεν καρποφορησε μιας και το εντερπρεϊνιλικη δεν ηταν ιδιαιτερα διαδεδομενο εκεινο τον καιρο. Ατυχησαμε.
MyFootballClub λιγο πριν την…Εκρηξη
Λιγο αργοτερα καποια στιγμη στα μεσα του 2000 (την δεκαετια οχι κατα το 2050, το γραφω μηπως και το διαβασει κανεις κατα το 2137 και εχει αποριες), εμφανιστηκε το MyFootballClub το οποιο ειχε σαν βαση του να μαζευτουν 50 χιλιαδες νοματαιοι, να δωσουν απο ενα 50ρικο (λιρες) και να αγοραστει ενα κλαμπ στο οποιο οσοι ειχαν παρει μερος θα ειχαν μεριδιο σε αποφασεις και ολα τα σχετικα. Καποια στιγμη υπηρχε μια λιστα με καποιους συλλογους που potentially θα μπορουσαν να αγοραστουν απο την συγκεκριμενη πλατφορμα. Τα μελη μεχρι τοτε δεν ειχαν δωσει λεφτα και απλα λαμβαναν μειλ, μεχρι να αποφασιστει ποτε θα πηγαιναμε στην δευτερη φαση. Γραφω πηγαιναμε διοτι ημουν γραμμενος και λαμβανα ολα τα νεα. Μερικοι συλλογοι που ηταν σε εκεινη την λιστα ηταν η Leeds Utd, η Barnet (στην οποια ειχα κατι σαν διαρκειας τοτε) και κατι αλλοι περιεργοι που δεν θυμαμαι αλλά γενικα ηταν ταλαιπωρημενα σωματεια. Τελικα το 2008 αποφασιστηκε να αγοραστει η Ebbsfleet United, ο Ομβριανος Πετροκερασων δηλαδη της Αγγλιας αλλά ηδη ο γραφων ειχε βαλει την Εκρηξη στην καρδια του (και γλυτωσε και το 50ρικο επισης).
Ετσι λοιπον φτασαμε στο σημερα. Εχει δηλαδη νοημα να ξανα γυρισουμε στις εποχες που οι αποφασεις για την 11αδα ερχοντουσαν μεσω γενικων συνελευσεων και οχι απο οτι εβλεπε ο κοατς στις προπονησεις? Μηπως δεν γινοταν αυτο, θα πουν μερικοι κακοβουλοι, στην Ελλαδα σε αρκετες ομαδες? Εστω και εαν το Συμβουλιο το αντιπροσωπευε ο προεδρος της ομαδας? Ποιος ξερει. Απαντησεις δεν εχω. Περαν του οτι επρεπε κατι να γραψω διοτι ειμαι contractually obligated και θα εχανα το μισθο του Ιανουαριου, δεν εχω να προτεινω τιποτα παραπανω απο το γνωστο ΟΛΗ Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΑ ΣΟΒΙΕΤ. Ολες οι αποφασεις απο ολους. Και ας πεσουμε και στην Δ ΕΠΣΜ.
Υποσημειωσεις:
Ο αγωνας της ΑΕΚ απο οτι ειδα μετα το γραψιμο του ποστ, πρεπει να ηταν αυτος με την Λοκομοτιβ Μοσκας για το Κυπελλο Κυπελλουχων της περιοδου 1997-98. Ο εντος εδρας αγωνας που ηρθε 0-0 ηταν στις 5 Μαρτιου του 1998 και στον επαναληπτικο η ΑΕΚ εχασε με 2-1 και αποκλειστηκε απο τους ημιτελικους του θεσμου.
Για οσους ενδιαφερονται για το MyFootballClub, η Guardian εχει αναδημοσιευσει ενα αρθρο απο το Blizzard, εδω, στο οποιο εχει ενδιαφερουσες σημειωσεις για την πορεια του προτζεκτ. Πχ οντως υπηρχε στο πλανο η online community να ηταν αυτη η οποια θα καθοριζε την ενδεκαδα που θα επαιζε στο επομενο παιχνιδι, κατι ομως που τελικα δεν εγινε, μενοντας απλως να ψηφιζουν εαν ο προπονητης ή οι ιδιοι θα κατεβαζαν την ενδεκαδα. Τελικα ολες τις φορες η πλειοψηφια εδειξε εμπιστοσυνη στον κοουτς.
Η αναφορα για το ραγκμπυ πιο πανω εχει να κανει με αυτο που πλεον αναφερομαστε ως rugby union και οχι rugby league. Το σχισμα στα δυο κομματια του ραγμπεως, αν και το league ποτε δεν μπορεσε να φτασει στα επιπεδα δημοσιοτητας που εχει το rugby union, το οποιο απλα ο κοσμος το αναφερει rugby. Το πιο ενδιαφερον βεβαια ειναι (εκτος ισως απο την ιδεα του αθληματος οτι για να πας μπροστα επιτρεπεται μονο να δωσει την μπαλα προς τα πισω), ο λογος του σχισματος ο οποιος ηταν καθαρα οικονομικος. Η διαμαχη εγινε για το εαν επρεπε να μεινει ερασιτεχνικο ή να γινει επαγγελματικο. Και εκει ηταν το πιο ενδιαφερον διοτι οι θιασωτες του ερασιτεχνικου μοντελου (προερχομενο βεβαια απο την βικτωριανη αποψη περι αθλητισμου και οτι αυτο θα επρεπε να μεινει εκτος της λογικης των χρηματων αλλά να εχει τον ιδεαλισμο του amateurism) ηταν οι αστοι, οι gentlemen οι οποιοι κερδισαν τον ‘πολεμο’ με την εργατικη ταξη η οποια ηθελε να γινει το αθλημα επαγγελματικο να λαμβανουν καποια χρηματα για τους αγωνες που παιζαν. Οι μεν (αστοι-τζεντλεμεν-ερασιτεχνες) κρατησαν το rugby union, ενω οι δε (εργατες-επαγγελματιες) δημιουργησαν το rugby league. Βεβαια η ιδεα πισω απο την πληρωμη στους αγωνες, η οποια δημιουργουσε απεχθεια πραγματικη στους μεν, ειχε να κανει οτι σε τυχον τραυματισμο καποιου εργατη, ο συγκεκριμενος ανθρωπος θα εχανε μεροκαματα απο την δουλεια του (συνηθως εργοστασιο ή ανθρακορυχειο), σε αντιθεση με τους αστους οι οποιοι δεν αντιμετωπιζαν τετοιου ειδος οικονομικα προβληματα.
Ο Aldo Moro ηταν η αρχη, θα υπαρξει και συνεχεια μαλακα διατητη 